Hygiënespecialist Arjan Schutte (The Schippers Group): 'Hygiëne is geen product, maar een proces’

Binnen de Frievar-keten is hygiëne een strategische pijler: het gaat om voedselveiligheid, merkreputatie en risicobeheersing in de stal. Arjan Schutte (55) is hygiënespecialist varkenshouderij bij The Schippers Group en is vaste adviseur voor Frievar-deelnemers. Met vijftien jaar ondernemerservaring in de varkenshouderij en inmiddels dertien jaar bij Schippers, legt hij bruggen tussen beleid en praktijk: van waterkwaliteit en schoonmaakprotocollen tot het voorkomen van incidenten.

Schutte werkte vijftien jaar op het ouderlijk bedrijf: vleesvarkens en akkerbouw in Drenthe. “Ik was ondernemer met personeel en kreeg zo alle facetten van een varkensbedrijf mee: diergezondheid, techniek, personeel aansturen, administratie. Daarvoor heb ik kort in de voersector gewerkt en ben ik dertien jaar geleden bij The Schippers Group begonnen.”

Stap naar MS Schippers

Door de keuze om te stoppen met het familiebedrijf was Schutte opnieuw beschikbaar op de arbeidsmarkt. “Ik had vijftien jaar als ondernemer gewerkt, met personeel en alle facetten van de varkenshouderij leren kennen. Hygiëne was daar

altijd al een belangrijk punt.”

Foto: LinkedIn

Juist dat onderwerp werd de aanleiding voor zijn volgende stap. “Op ons eigen bedrijf zag ik hoe lastig het was om iedereen dezelfde kant op te krijgen. Hygiëne is cruciaal, maar hoe zorg je dat alle medewerkers weten wat er moet gebeuren? Dat vond ik echt een knelpunt.”

The Schippers Group benaderde hem in die periode. Schutte kende het bedrijf al als klant. “Ze vroegen: wil je niet voor ons komen werken? Eerst dacht ik: ik ga niet met een bus met producten rondrijden. Dat zie ik niet zitten, want het heeft te weinig toegevoegde waarde. Maar al snel bleek dat het idee van The Schippers Group anders was geworden : producten goed onderbouwen, goed inzetten en zorgen dat ze goed gebruikt worden, met duidelijke instructies voor iedereen in het bedrijf.”

Dat sprak hem aan. Inmiddels werkt hij alweer dertien jaar bij The Schippers Group en staat hij, zoals hij het zelf zegt, “praktisch elke dag in de stal” om boeren en hun personeel te begeleiden bij watermanagement, schoonmaak, biggenbehandeling en andere hygiëneprocessen.

Personeel trainen

Schutte traint ook personeel in de stal. “Bedrijven worden groter en we werken vaak met internationale teams. Dan is de voertaal soms Engels en leg ik stap voor stap uit hoe je schoonmaakt, desinfecteert en water behandelt. Het gaat erom dat iedereen snapt wat er moet gebeuren en waarom. Interne en externe Biosecurity hoort daar ook bij. En ja, dat betekent veel douchen: op drukke dagen doe ik dat meerdere keren. Indouchen met zeep, en weer uitdouchen.

Kwaliteit testen bij Frievar

Schutte is voor de deelnemers van Frievar het vaste aanspreekpunt over alles wat met hygiëne te maken heeft. “Ik bezoek de bedrijven ieder kwartaal. Waterkwaliteit controleren is standaard, net als het beoordelen van de reinheid. Bij bedrijven met brijvoer kijk ik ook mee naar de brijvoerkwaliteit: zijn bijproducten goed geconserveerd, hoe zijn de monsters? “Als er ergens signalen zijn dat de hygiëne niet op orde is, word ik direct gebeld: wat moeten we doen, hoe pakken we dit aan? Dan gaat het erom zo snel mogelijk rust te creëren en de juiste stappen te zetten. Dat is niet vrijblijvend, want Frievar is een merk en levert dicht bij de consument. Hygiëne is dan echt een verantwoordelijke taak.”

Vijf pijlers

Binnen het HyCare-systeem van MS Schippers werken we met vijf pijlers, legt Schutte uit. Schoon drinkwater, kiemvrij/schoon hok, poriën­dichte oppervlakken, ongediertevrij en optimale zorg. “Dat coachen we continu. Als je iets wil schoonmaken, is het belangrijk dat je het kunt schoonmaken, dus dat het oppervlak dat toelaat. Beton en poreuze stenen zuigen bijvoorbeeld vuil en kiemen op, die komen later met vocht gewoon terug. Met coaten of kunststof krijg je een dichte afdichtlaag van kunststof: veel betere reiniging en dan kun je effectief desinfecteren.”

Systeem, geen middel

HyCare is een aanpak, vindt Schutte. De HyCare-coaches van The Schippers Group zijn dan ook niet met prijzen bezig, maar met processen verbeteren. “De boer betaalt een vast maandbedrag; de coach kiest wat nodig is om die vijf pijlers op orde te krijgen. Frievar heeft de afgelopen jaren ervaring opgedaan met HyCare op een van de deelnemende locaties en het MT heeft uitgesproken dat ze deze werkwijze ondersteunen. De ambitie: deelnemers helpen om richting HyCare-standaarden te groeien. Dat kost tijd: bedrijven verschillen, ondernemers zitten in verschillende fases en investeringsrondes. Het tempo is realistisch bijgesteld, maar de koers blijft gelijk.”

Samenwerking in de Frievar-keten

Bij Frievar zitten zeugenhouders en vleesvarkenshouders aan één tafel en delen ervaringen zonder dat er handelstactiek onder zit, ziet Schutte. “Hier kun je echt van elkaar leren. Op ketendagen of vergaderingen presenteer ik geregeld en boeren leren onderling net zo veel.”

Inkoopvoordeel

Frievar en The Schippers hebben collectieve afspraken. Schutte: “Voor iedereen in de keten is dat aantrekkelijk. Maar het voordeel zit vooral in de begeleiding: vier bedrijfsbezoeken per jaar, vaste kwaliteitschecks en een coachende aanpak.”

Marktsituatie invloed en de hygiëne-ambitie

Schutte ziet dat als prijzen goed zijn en de afzet moeiteloos loopt, men sneller denkt: ‘Ik red me wel zonder keten.’ “Maar bij dreigingen, denk aan Afrikaanse Varkenspest in Europa, neemt de behoefte aan zekerheden toe. Een goed geregelde korte keten zoals Frievar is dan gewoon verstandig. Mijn advies: wacht niet op ‘morgen’, bouw vandaag aan je hygiëne-basis. Daar profiteer je dertig jaar van.”

Schutte bewijst dat hygiëne geen losse aanschaf is, maar een ketenbreed werkwoord. Voor Frievar-deelnemers vertaalt dat zich naar een heldere routine van meten en doen: waterkwaliteit, schoonmaak, poriën­dichte oppervlakken, ongediertebeheersing en zorg en vooral: mensen meenemen. Met bedrijfsbezoeken, snelle respons bij incidenten en een eerlijke blik op kosten en baten helpt hij bedrijven om elke dag voedselveilig te produceren.